Sekmadienio pasišnekėjimai apie arkivyskupą Teofilių Matulionį

VIEŠPATIES ŽENGIMAS Į DANGŲ (ŠEŠTINĖS)

„Tai pasakęs, jiems bežiūrint, Jėzus pakilo aukštyn, ir debesis jį paslėpė nuo jų akių“ (Apd 1,9).

„Jis prižadino Kristų iš numirusių ir pasodino danguose savo dešinėje“ (Ef 1,20).

„Man duota visa valdžia danguje ir žemėje. (...) Aš esu su jumis per visas dienas iki pasaulio pabaigos“ (Mt 28).

Šio sekmadienio iškilmės liturgijoje Bažnyčia skaito tris Šventojo Rašto ištraukas, kurių scenografija beveik vienoda: pakylėta, neapčiuopiama, dieviška. Apaštalų darbai pasakoja, kaip nuo Alyvų kalno Kristus kyla aukštyn, dingsta iš žemiško horizonto virš debesų, begalinėse visatos erdvėse. Apaštalas Paulius irgi piešia „vertikalų judėjimą“: iš žemėje iškasto kapo, iš mirties Kristus kyla į Dievo sostą. Kitaip tariant, iš ribotumo ir neišvengiamo sunykimo Jis žengia į gyvenimą ir begalybę. Evangelistas Matas irgi pasakoja apie Jėzų, kuriam aukštybėse duota visa valdžia, jis valdovas ten, aukštybėse, ir čia, žemėje. Kristus, žinoma, sėdi Tėvo dešinėje, tačiau jis neišėjo, nepasišalino, nepasitraukė, o keliaudamas aukštyn paliko dangų atvirą saviesiems ir pats visam laikui pasiliko su jais.

Taigi, kūrinija nėra visam laikui įsprausta į ankštus daiktų ir apčiuopiamumo rėmus, bet jai atvertos begalybės ir absoliuto perspektyvos. Tai jautė ir suprato Teofilius. 1943 m. savo pirmajame laiške tikintiesiems vyskupas Teofilius Matulionis rašė: „... Man skirta nelengva ir atsakinga pareiga vadovauti Kaišiadorių vyskupijai, būti Jūsų ganytoju. Man pavesta rūpintis amžinuoju Jūsų, brangūs broliai kunigai ir mylimieji dieceziečiai, išganymu, būti Jūsų sielų atsakingiausiu pas Dievą ganytoju, Jūsų tėvu ir vadu šioje vargingoje kelionėje į amžinosios laimės dangaus karalystę...“ Iš pastarojo teksto aiškiai galima suprasti, kokį atsakomybės svorį vyskupas teikia savo tarnystei.

Anuo metu žmonės tarpusavyje persimesdavo žodeliu, kad esą „Matulionis daug iškentėjo, tai dabar popiežius jam davė vyskupystę kaip padėką“. Reikia manyti, kad popiežius mąstė daug pragmatiškiau ir patikėjo vyskupo tarnystės atsakomybę žmogui ir kunigui, kuris nesvyruodamas su tikėjimu priėmė visus dėl šios tarnystės patiriamus, žmonių ir politinės santvarkos keliamus sunkumus ir, reikia pripažinti, juos nugalėjo. Todėl vesti Dievo tautą buvo patikėta itin tvirtam vyskupui, kuris nepanikuos patirdamas stresą. Vesti Bažnyčią per kasdienybę į Kristaus danguje jai paruoštas buveines yra didelis ir sunkus darbas.

Arkivyskupas Teofilius Matulionis jau regi Dievą veidas į veidą, o mums yra vienas iš didžių tikinčiųjų pavyzdžių, kaip galime siekti Dievo karalystės eidami Evangelijos ir tiesos keliu, kartu su psalmininku giedodami:

Nors einu per tamsiausią slėnį,

nebijau jokio pavojaus, nes tu su manimi.

Tavo ganytojo lazda ir vėzdas – jie mane apgins (Ps 23,4).

Daugiau informacijos – www.teofilius.lt

____________________________________________________________________________

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie

WNIEBOWSTĄPIENIE PAŃSKIE

„Po tych słowach uniósł się w ich obecności w górę i obłok zabrał Go im sprzed oczu“ (Dz 1, 9).

„Wykazał on je, gdy wskrzesił go z martwych i posadził po swojej prawicy na wyżynach niebieskich“ (Ef 1, 20)

„Dana mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi (...) A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata“ (Mt, 28).

Podczas uroczystej liturgii w tę niedzielę Kościół czyta trzy fragmenty Pisma Świętego, których scenografia jest prawie jednakowa: wzniosła, nieuchwytna, boska. W Dziejach Apostolskich opowiada się, jak Chrystus unosi się z Góry Oliwnej w górę, znika z horyzontu ziemskiego nad obłokami, w bezmiernych przestworzach wszechświata. Apostoł Paweł również rysuje „ruch pionowy“: z ziemskiego grobu, ze śmierci Chrystus unosi się na Boży tron. Innymi słowy, z ograniczenia i nieuchronnego zaniknięcia wchodzi On do życia i nieskończoności. Ewangelista Mateusz również opowiada o Jezusie, któremu na wyżynach jest dana pełna władza, jest on władcą tam, na wyżynach, i tu, na ziemi. Chrystus, oczywiście, siedzi po prawicy Ojca, jednak On nie odszedł, nie usunął się, nie wycofał, lecz idąc w górę zostawił niebo otwarte dla swoich poufałych i sam po wsze czasy został z nimi.

 Zatem więc stworzenie nie jest zamknięte na zawsze w wąskich ramach rzeczy namacalnych, lecz ma szansę na nieskończoność i perspektywę absolutu. Odczuwał to i rozumiał Teofil. W 1943 r. w swoim pierwszym liście do wiernych Teofil Matulionis pisał: „... Został mi przeznaczony niełatwy i odpowiedzialny obowiązek zarządzania diecezją koszedarską, obowiązek bycia Waszym pasterzem. Powierzono mi, drodzy bracia księża i kochani diecezjanie, troskę o Wasze wieczne zbawienie oraz funkcję najbardziej odpowiedzialnego u Boga pasterza Waszych dusz, Waszego ojca i przewodnika w wędrówce do niebieskiego królestwa wiecznego szczęścia...“ Na podstawie przytoczonego tekstu wyraźnie widzimy, jak wielkie brzemię odpowiedzialności przypisuje biskup swojej służbie. 

Ówcześni ludzie rzucali czasem słówko o tym, że ponoć „Matulionis dużo wycierpiał, dlatego teraz papież w podzięce mianował go biskupem“. Należy sądzić, że papież myślał znacznie bardziej pragmatycznie i powierzył obowiązki posługi biskupiej człowiekowi i księdzu, który bez wahania i z wiarą przyjął wszystkie związane z tą służbą trudności, czynione przez ludzi i ustrój polityczny, i należy przyznać, że je przezwyciężył. Dlatego prowadzenie ludu Bożego zostało powierzone szczególnie wytrzymałemu biskupowi, który nie będzie dramatyzował w stresowych sytuacjach. Prowadzenie Kościoła przez powszedniość do przygotowanego mu w niebie przez Chrystusa miejsca pobytu jest wielką i trudną pracą.

Arcybiskup Teofil Matulionis już ogląda oblicze Boga, dla nas zaś jest jednym z wymownych przykładów, jak można dążyć do Królestwa Bożego, idąc droga Ewangelii i prawdy oraz śpiewając razem z psalmistą:  

Chociażbym chodził ciemną doliną,

zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną.

Twój kij i Twoja laska jest tym, co mnie pociesza (Ps 23, 4).

Więcej informacji na www.teofilius.lt/pl

Pirmosios Komunijos šventė

Kviečiame į vaikų pirmosios komunijos šventę š.m. gegužės 27 d. 12 val. Švenčionėlių Šv. Mergelės Marijos Sopulingosios bažnyčioje

Sekmadienio pasišnekėjimai apie arkivyskupą Teofilių Matulionį

VI VELYKŲ SEKMADIENIS

Prelatas Stanislovas Kiškis savo knygoje apie arkivyskupą Teofilių rašo: „Turtingas Dievu“ arkiv. T. Matulionis drąsos tarnauti nestokojo. Jis tarnavo žmonėms klierikaudamas, vikaraudamas, kalėjimuose būdamas ir vyskupaudamas. Tai darė jis ne kaip profesionalas, teikiąs savo paslaugas už atlyginimą, bet kaip žmogus, kuriam rūpi kitiems padėti. Tarsi skatinamas vidinio balso, jis stengėsi būti paslaugus net ir kentėdamas. Jam kančia nebuvo tik fizinė negalia ar moralinis sukrėtimas, bet dieviškojo prado skleidimasis, kristinis pašaukimas, ėjimas Kryžiaus keliu“ (p. 216–217).

Mąstant apskritai apie visus tikrus kankinius, stebina jų stiprybė ir ramybė. Tos savybės išlieka ir išgyvenant labai nežmoniškas, netgi žiaurias situacijas. Rašoma, kad būtent tokiomis aplinkybėmis pats Kristus beveik fiziškai, juntamai padeda tikinčiajam, palaiko jį tiesiog pats dalyvaudamas kančioje ir duodamas jėgų. Kitaip būtų sunku suvokti, kaip gali žmogus neišprotėti gyvendamas vienutėje beveik septynerius metus nuolat alkanas, neturėdamas su kuo persimesti bent pora žodžių, reguliariai tardomas, niekinamas, ignoruojamas. Juk būtent taip buvo elgiamasi su Teofiliumi Matulioniu.

Vyskupas buvo „turtingas Dievu“ ir kančia jį ne tik smukdė, bet ir buvo „dieviškojo prado skleidimasis“. Visada norisi gilesnio, brandesnio tikėjimo, bet niekas nenorėtų jo stiprinti tokiu būdu, koks teko Teofiliui Matulioniui. Šio sekmadienio Evangelijos pagal Joną ištraukoje Jėzus savo vadinamajame testamente žada atsiųsti mokiniams Globėją – Šventąją Dvasią. Per šeštines Jėzus žengs į Dangų pas savo ir mūsų visų dangiškąjį Tėvą, o Sekminių dieną atsiųs mums Šventąją Dvasią – Užtarėją, Guodėją.

Apaštalas Jonas užrašė Evangeliją graikiškai. Graikų kalba Šventoji Dvasia vadinama „parakletos“. Taip buvo vadinamas advokatas, teismo procese ginantis nukentėjusįjį. Ši Dvasia – Gynėja, Užtarėja ir Globėja – siunčiama visiems tikintiems Kristų ir su jais pasilieka, jei tik žmogus atsiliepia į kvietimą su ja bendradarbiauti. Teofilius Matulionis atsiliepė ir Viešpaties padedamas ne tik ištvėrė didžiulius sunkumus, bet jų ištiktas sugebėjo rūpintis ir kitais žmonėmis. Belieka pritarti prel. Kiškio žodžiams ir pripažinti, kad tikrai arkivyskupas buvo „turtingas Dievu“. Visiems ir sau norisi linkėti darytis vis turtingesniems Dievu.

Daugiau informacijos – www.teofilius.lt

_________________________________________________________________________________

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie

VI NIEDZIELA WIELKANOCNA

Prałat Stanislovas Kiškis w swojej książce o arcybiskupie Teofilu pisze: „Bogaty w Bogu“ abp T. Matulionis miał śmiałość pełnić służbę wszędzie. Służył on ludziom, będąc klerykiem, wikarym, więźniem i biskupem. Czynił to nie jako wykonawca zawodu, który za świadczone usługi otrzymuje wynagrodzenie, lecz jako człowiek, który pomaga innym z potrzeby serca. Jakby słuchając głosu wewnętrznego, starał się on być uczynny nawet wówczas, gdy cierpiał. Męka nie była dla niego tylko fizycznym cierpieniem czy moralnym przeżyciem, lecz rozwojem pierwiastka Bożego, chrześcijańskim powołaniem, jego Drogą Krzyżową“ (s. 216–217).

Najczęściej, gdy myślimy o prawdziwych męczennikach, podziwiamy ich siłę i spokój. Te właściwości dają o sobie znać również w bardzo nieludzkich, a nawet brutalnych warunkach. Pisze się, że właśnie w takich okolicznościach człowiek wierzący odczuwa, jak sam Chrystus pomaga mu nieomalże fizycznie, wspiera go bezpośrednio, biorąc udział w cierpieniu i dając siły. Inaczej trudno by było pojąć, jak można nie postradać zmysłów, żyjąc prawie siedem lat w izolatce, głodując, nie mając z kim zamienić kilku słów, będąc systematycznie przesłuchiwanym, poniżanym, lekceważonym. Wszak właśnie tak obchodzono się z Teofilem Matulionisem.

Biskup był „bogaty w Bogu“ i cierpienie nie tylko go wyniszczało, lecz było również „rozwojem pierwiastka Bożego“. Każdy pragnie głębszej, dojrzalszej wiary, lecz nikt nie życzyłby sobie jej umacniania w taki sposób, jaki przypadł w udziale Teofilowi Matulionisowi. W urywku Ewangelii według świętego Jana na tę niedzielę Jezus w swoistym testamencie składa uczniom obietnicę posłania Opiekuna – Ducha Świętego. Na Wniebowstąpienie Pańskie Jezus odejdzie do Nieba, do swego i naszego Ojca Niebieskiego, a na Zielone Świątki pośle nam Ducha Świętego – Obrońcę i Pocieszyciela.

Apostoł Jan pisał Ewangelię po grecku. W języku greckim Duch Święty jest nazywany „parakletos“. Tak zwano adwokata, który bronił poszkodowanego podczas procesu sądowego. Ten Duch – Obrońca, Pocieszyciel i Opiekun – posyłany jest wszystkim wierzącym w Chrystusa i nie opuszcza ich, jeśli tylko przyjmują propozycję wspólnego działania. Teofil Matulionis zgodził się na nią i dzięki wsparciu Pana Boga nie tylko udźwignął olbrzymie trudności, lecz przygnieciony nimi potrafił troszczyć się również o innych ludzi. Pozostaje tylko potwierdzić słowa prał. Kiškisa i przyznać, że arcybiskup rzeczywiście był „bogaty w Bogu“. Chciałoby się życzyć również nam wszystkim, abyśmy się stawali coraz bogatsi w Bogu.

Więcej informacji na www.teofilius.lt/pl

Sekmadienio pasišnekėjimai apie arkivyskupą Teofilių Matulionį

V VELYKŲ SEKMADIENIS

„Kur aš einu, jūs žinote kelią.“ Tomas jam sako: „Viešpatie, mes nežinome, kur tu eini, tai kaipgi žinosime kelią?“ Jėzus jam sako:

„Aš esu kelias, tiesa ir gyvenimas.

Niekas nenueina pas Tėvą

kitaip, kaip tik per mane.

Jeigu pažinote mane,

tai pažinsite ir mano Tėvą.

Jau dabar jį pažįstate ir esate matę“ (Jn 14, 4–7).

„Aš esu kelias, tiesa ir gyvenimas“, – sako Jėzus mokiniams šiandienos Evangelijoje. Nėra išlikę garbingojo Teofiliaus užrašytų šių Evangelijos žodžių apmąstymų. Reikia pripažinti, kad jis apskritai rašė nedaug. Gal nebuvo plunksnos žmogus, gal nebuvo sąlygų rašyti, tačiau aišku viena –  jis iš tiesų gyveno šiais Evangelijos žodžiais. Jėzus jam buvo kelias, tiesa ir gyvenimas. Jį tikėjo ir Jį pažino labai realiai. Jėzaus veidas atspindi Tėvo bruožus, Jėzaus elgesys ir kalbos atskleidžia Tėvo požiūrį į gyvenimą, Jėzaus vaikščiojimas gatvėmis gydant ligonius ir išvarinėjant neapykantos bei skaldymo dvasias parodo Visagalio Dievo teisingumą ir gailestingumą.

Teofilius Matulionis turėjo tą gyvą, konkretų tikėjimą, kuris jam suteikė prasmę ir stiprybę. Jis siekė šventumo norėdamas būti kuo panašesnis į savo Kūrėją, kurio visus bruožus mums atskleidžia Jėzus. Kai šiandien apie ką nors pasakoma „jis – šventas žmogus“, dažniausiai turimas omenyje koks nors geraširdis, naivokas nepritapėlis, bendras pažįstamas, kuriam gyvenime nelabai pasisekė. Ir apie Teofilių panašiai kalbėjo jo kolegos. Vieni sakė, kad jis be reikalo vargsta nuoširdžiai kalbėdamasis su tikinčiaisiais prie klausyklos, kiti šaipėsi, kad lietuviams, lenkams ir latviams atskiras pamaldas laiko (mat viena kalba visiems užtektų) ir t. t. Galiausiai politinei valdžiai jis irgi buvo rakštis – nedarė jokių nuolaidų tikėjimo ir Bažnyčios reikaluose, nesileido į kompromisus, „smulkias“ išdavystes, kurias kiti vadino tiesiog laikmečio būtinybe („kitaip buvo negalima“ stiliumi).

Arkivyskupo Teofiliaus Matulionio šventumas buvo tiesiog jo, kaip tikinčio žmogaus, gyvenimas, nuolatinis buvimas Kristuje ir su Kristumi, kartu su Juo keliaujant pas Tėvą. 

Daugiau informacijos – www.teofilius.lt

____________________________________________________________________________

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie

V NIEDZIELA WIELKANOCNA

„Znacie drogę, dokąd Ja idę“. Odezwał się do niego Tomasz: „Panie, nie wiemy, dokąd idziesz, jak więc możemy znać drogę?“ Odpowiedział mu Jezus:

„Ja jestem drogą i prawdą, i życiem.

Nikt nie przychodzi do Ojca

inaczej jak tylko przeze Mnie.

Gdybyście Mnie poznali,

znalibyście i mojego Ojca.

Ale teraz już go znacie i zobaczyliście.“ (J 14, 4-7)

„Ja jestem drogą i prawdą, i życiem” – mówi Jezus uczniom w dzisiejszej Ewangelii. Nie zachowały się zapisane rozmyślania czcigodnego Teofila na temat tych słów z Ewangelii. Należy przyznać, że pisał on w ogóle mało. Może nie był człowiekiem pióra, a może nie miał warunków do pisania, pewne jest jednak jedno – właśnie te słowa Ewangelii stanowiły niewątpliwie bardzo istotną część jego planów życiowych, które realizował. Drogą, prawdą i życiem był dla tego człowieka Jezus. Wiara w Boga i poznanie Boga stają się dzięki Niemu realne: cechy Ojca odbijają się w twarzy Jezusa, poglądy Ojca na życie widoczne są w zachowaniu i mowie Jezusa, sprawiedliwość i miłosierdzie Wszechmogącego ujawniają się w leczeniu przez Jezusa chorych na ulicach, rozpędzaniu duchów nienawiści i niezgody.  

Wiara Teofila Matulionisa była żywa i autentyczna, była dla niego i sensem, i siłą, i celem życia. Dążył on do świętości, chcąc być im bardziej podobny do swojego Stwórcy, którego wszystkie cechy widział w Jezusie. Gdy mówi się dziś o kimś, że „jest świętym człowiekiem“, najczęściej ma się na myśli jakiegoś dobrodusznego naiwniaczka, wspólnego znajomego, któremu niezbyt się w życiu powiodło. Podobnie koledzy charakteryzowali również Teofila. Jedni mówili, że bez potrzeby się trudzi, wkładając serce w rozmowy z wiernymi przy konfesjonale, inni wyśmiewali, że odprawia osobne nabożeństwa dla Litwinów, Polaków i Łotyszów, wystarczyłoby bowiem w jednym języku itp. Dla władzy politycznej stawał on natomiast ością w gardle – nie zgadzał się na żadne ustępstwa w sprawach wiary i Kościoła, na żadne kompromisy, „drobne“ zdrady, które inni określali jako konieczność owych czasów (w duchu „nie można było inaczej“).  

Świętość arcybiskupa Teofila Matulionisa była po prostu jego, jako człowieka wierzącego, życiem, stałym byciem z Chrystusem i w Chrystusie, podążaniem razem z Nim do Ojca.

Więcej informacji na www.teofilius.lt/pl

Sekmadienio pasišnekėjimai apie arkivyskupą Teofilių Matulionį

IV VELYKŲ SEKMADIENIS

„Tegu tvirtai įsitikina visi Izraelio namai: Dievas padarė Viešpačiu ir Mesiju tą Jėzų, kurį jūs nukryžiavote“ (Apd 2,36). Šio sekmadienio liturgijos skaitiniai įvardija visų – romėnų, žydų, atskirų grupių ir kiekvieno iš mūsų – kaltę. Petras, reikia manyti, ir pats prisipažįsta kaltas. Už pralietą nekaltą kraują atsakingi visi, kurie tam nepasipriešino, kurie matė, kas vyksta, tačiau nepadarė nieko, kad užkirstų įvykiams kelią. Pasak apaštalo, visi, kurie tuo metu buvo Jeruzalėje, yra kalti.

Galima gana drąsiai teigti, kad mes esame kaip ano meto Jeruzalės gyventojai: besirūpinantys tik savimi, kartais besijaučiantys didesni už patį Dievą, pasaulio karaliukai, manantys, kad skęstančiųjų gelbėjimas, be jokios abejonės, yra tik jų pačių reikalas. Tačiau kartais netikėtai ką tik cituoti apaštalo Petro ar panašūs nugirsti žodžiai suvirpina širdį. Kaip anuomet Jeruzalės gyventojams, taip ir mums iškyla klausimas: „Ką mums daryti, broliai?“ (Apd 2,37) Į šį klausimą apaštalas Petras to meto žmonėms atsako taip, kaip atsakytų ir kiekvienam iš mūsų: „Atsiverskite.“ Žodis „atsiversti“ mums gali reikšti daug konkrečių dalykų, bet visų pirma tai – pakeisti širdį ir protą, vertybes ir supratimą, pagrindinių gyvenimo tikslų hierarchiją. Ir sekti Geruoju Ganytoju – Kristumi, vykdyti jo mums duotą misiją.

Prel. S. Kiškis savo knygos „Arkivyskupas Teofilius Matulionis“ užsklandoje rašo: „Žvelgiant grynai žmogiškai į arkiv. T. Matulionio nueitąjį kelią, nusitiesiantį beveik per visą šimtmetį, iškyla kovotojo ir kartu pralaimėtojo vaizdas. Visą gyvenimą grūmėsi jis su ateistiniu komunizmu, išaugusiu į didelę valstybinę jėgą, daug nuo jo kentėjo ir pagaliau mirė kaip tremtinys savoje tėvynėje – suniekintas, tariamai nugalėtas. [...] Viena krikščionybės paslapčių, matomų konkrečiame žmogaus gyvenime: silpnas žmogus, dieviškos misijos šaukiamas, praauga save ir tampa dideliu žmogumi dvasinėje plotmėje. Išoriniame gyvenime jis atrodo menkas, netgi suniekintas, pasmerktas, bet dvasiniame – tampa švyturiu, kurio spinduliai pasiekia mases per ištisus šimtmečius.“

Teofilius Matulionis tapo švyturiu kitiems vykdydamas Dievo jam skirtą misiją. O mums dažnai norisi būti švyturiais kitiems, tačiau ar stengiamės visų pirma vykdyti savo misiją? Štai kodėl visiems reikia atsiversti, kaip reikėjo anuometinės Jeruzalės gyventojams.

Daugiau informacijos – www.teofilius.lt

______________________________________________

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie

IV NIEDZIELA WIELKANOCNA

„Niech więc cały dom Izraela wie z niewzruszoną pewnością, że tego Jezusa, którego wyście ukrzyżowali, uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem“ (Dz 2, 36). W pierwszym czytaniu na tę niedzielę apostoł Piotr winę przypisuje wszystkim – Rzymianom, Żydom, odrębnym grupom społecznym i każdemu z nas. Należy przypuszczać, że Piotr również sam poczuwa się do winy. Za niewinnie przelaną krew odpowiedzialni są wszyscy, którzy nie sprzeciwili się temu, którzy widzieli, co się dzieje, jednakże nie uczynili nic, by zapobiec nieszczęściu. Zdaniem apostoła, winni są wszyscy, którzy w tym czasie byli w Jeruzalem. 

Śmiało można utrzymywać, że jesteśmy podobni do ówczesnych mieszkańców Jeruzalem: dbamy tylko o siebie, czasami czujemy się więksi od samego Boga, jesteśmy królewiętami świata, którzy uważają, że każdy porzucony na pastwę losu powinien niewątpliwie radzić sobie sam. Niespodziewanie jednak czasami takie słowa, jak zacytowane przed chwilą apostoła Piotra, ściskają nas za serce. Podobnie jak ówczesnym mieszkańcom Jeruzalem, również nam nasuwa się pytanie: „Cóż mamy czynić, bracia?“ (Dz 2, 37). Na to pytanie apostoł Piotr odpowiada tamtym ludziom tak, jak odpowiedziałby też każdemu z nas: „Nawróćcie się“. Słowo „nawrócić się“ może oznaczać dla nas wiele konkretnych spraw, przede wszystkim jednak znaczy, że powinniśmy zmienić serce i rozum, wartości i poglądy, hierarchię podstawowych celów życiowych oraz naśladować Dobrego Pasterza – Chrystusa, spełniając powierzoną nam przez Niego misję.

Prał. S. Kiškis w epilogu swojej książki „Arcybiskup Teofil Matulionis” pisze: „Gdy patrzymy czysto po ludzku na przebytą przez abpa T. Matulionisa drogę, rozciągającą się prawie przez całe stulecie, widzimy obraz bojownika, który poniósł porażkę. Całe życie mocował się z komunistycznym ateizmem, który przeistoczył się w potężną siłę państwową, wiele ucierpiał wskutek niego i w końcu zmarł jak zesłaniec we własnej ojczyźnie – upokorzony i z pozoru pokonany. [...] Jedną z tajemnic chrześcijaństwa, która ujawnia się w życiu konkretnego człowieka jest to, że słaby człowiek, spełniając wolę Bożą, przerasta samego siebie i staje się wielki w płaszczyźnie duchowej. Zewnętrznie może on wydawać się nędzny, a nawet upokorzony i potępiony, duchowo zaś staje się źródłem światła, którego promienie dosięgają masy ludzkie przez całe stulecia“.

Teofil Matulionis, wypełniając wyznaczoną mu przez Boga misję, stał się drogowskazem dla innych. My natomiast często chcemy być gwiazdą, lecz zapominamy o realizowaniu przede wszystkim swojej misji. Oto dlaczego wszyscy, podobnie jak ówcześni mieszkańcy Jeruzalem, powinniśmy się nawrócić.

Więcej informacji na www. teofilius.lt/pl

Sekmadienio pasišnekėjimai apie arkivyskupą Teofilių Matulionį

III VELYKŲ SEKMADIENIS

Labai nuliūdę mokiniai keliavo į Emausą, esantį beveik už 12 kilometrų nuo Jeruzalės, vis aptardami ir sunkiai begalėdami patikėti, kad Mokytojas mirė, o su juo žlugo ir visos daugelio jam artimų žmonių viltys. Lyg to dar būtų negana, iš kapo dingo Jėzaus kūnas. Žodžiu, naujienos viena už kitą blogesnės, o čia dar tas keistuolis pakeleivis, visiškai nesusigaudantis paskutinių dienų įvykių karuselėje, kad Kristaus mokiniai net sustoja: „Nejaugi tu būsi vienintelis ateivis Jeruzalėje, nežinantis, kas joje šiomis dienomis atsitiko!“ (Lk 24, 18)

Šie į Emausą keliaujantys mokiniai primena, kokie esame, kai mus prislegia rūpesčiai, nesėkmės ar apskritai kokios nors negandos. Tada keliaujame vieniši ilgą atstumą namo, kur nematyti didelių perspektyvų, bet užtat yra stogas virš galvos. Ten bent duris galime užsirakinti, kad niekas netrukdytų ir neerzintų, kaip darė mokiniai po Jėzaus nukryžiavimo. Egocentriškas užsidarymas, užsirakinimas savyje, atsiskyrimas nuo visų ir yra tos mūsų „migla aptrauktos akys“, kurios neleidžia pamatyti, atpažinti Kristaus, keliaujančio šalia. Tačiau kai prie laužo pradedame dalintis duona, kai pastebime šalia esantį, atpažįstame ir Kristų, visada ėjusį šalia ir aiškinusį mums raštus.

1956 m. gruodžio 23 d. arkivyskupas Teofilius parašė savo vyskupijos tikintiesiems laišką, kuriame nuskambėjo tokios mintys:

„Daugiau negu devynerius metus gyvenau toli nuo diecezijos; gailestingoji Dievo Apvaizda leido grįžti į Lietuvą ir apsigyventi Kaišiadorių diecezijoje.

Ne veltui, brangiausieji, 1946 metais Jūs visose diecezijos bažnyčiose, pamaldžiai susikaupę prieš iškilmingai išstatytą Švenčiausiąjį Sakramentą, pasiaukojote, pavedėte save Jėzaus ir Marijos Širdims. Drąsiai galima sakyti, kad tų Švenčiausių Jėzaus ir Marijos Širdžių gailestingumo ir globos dėka palyginti lengvai pergyvenote šiuos visokiausių negandų, nerimo ir karo laikus, ištvėrėte mūsų šventame katalikiškame tikėjime, tvirtai tikėdami, karštai mylėdami ir nuolankiai garbindami Viešpatį Jėzų Kristų ir Jo Motiną Švenčiausiąją Mariją; kasdien namie šeimomis meldėtės, o šventadieniais gausiai rinkotės į bažnyčias, gražiai išpuoštas ir prižiūrimas, dalyvauti Mišiose ir klausyti pamokslų [...] Norėčiau manyti, kad gyvenote gražiai, dorai, pamaldžiai, kaip šventoji Kristaus Bažnyčia reikalauja, kad jos vaikai gyventų.“

Tarsi tos kelionės į Emausą, į savo tremtį ir kalėjimus vyskupas net nepajuto, tarsi neliko jokių pasekmių, jokių randų, liūdesio, nuoskaudų, kaltinimų. Tik be galo gyvas ir gaivus tikėjimas kartu su žmogumi keliaujančiu prisikėlusiu Kristumi gali padėti tiek iškęsti ir likti nesužeistam.

Daugiau informacijos – www.teofilius.lt

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie

III NIEDZIELA WIELKANOCNA

Zasmuceni uczniowie zmierzali do wsi Emaus, oddalonej prawie o 12 kilometrów od Jerozolimy, ciągle rozprawiając o tym, co się wydarzyło, i nie mogąc uwierzyć, że Nauczyciel umarł, a razem z nim również wszystkie nadzieje wielu ludzi z Jego otoczenia. Na domiar wszystkiego z grobu znikło ciało Jezusa. Słowem, każda kolejna wiadomość nie jest lepsza od poprzedniej, a tu jeszcze ten dziwny towarzysz podróży, który jest tak daleki od burzliwych wydarzeń ostatnich dni, że uczniowie Chrystusa nawet się wzburzyli: „Ty jesteś chyba jedynym z przebywających w Jerozolimie, który nie wie, co się tam w tych dniach stało“ (Łk 24, 18).

Idący do Emaus uczniowie przypominają nas samych, gdy jesteśmy przygnieceni troskami, niepowodzeniem lub nieszczęściem. Wówczas wydaje się nam, że idziemy samotni tą niekończącą się drogą do domu, gdzie choć i nie ma widoków na przyszłość, lecz jest dach nad głową. Można tam przynajmniej się zamknąć, aby nikt nam nie przeszkadzał i nikt nas nie drażnił, jak to zrobili uczniowie po ukrzyżowaniu Jezusa. Egocentryczne zamknięcie się w sobie, odizolowanie się od innych to nasze „oczy [...] niejako na uwięzi“ (Łk 24, 16), które nie pozwalają dostrzec i rozpoznać towarzyszącego nam Chrystusa. Jednak gdy zaczynamy przy stole dzielić się chlebem, gdy dostrzegamy bliźniego, rozpoznajemy również Chrystusa, który zawsze szedł obok nas i wyjaśniał nam Pisma.

23 (dwudziestego trzeciego) grudnia 1956 (tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego szóstego) roku Teofil Matulionis napisał do wiernych swojej diecezji list, w którym wyraził takie myśli: „Ponad dziewięć lat byłem daleko od diecezji; miłosierna Opatrzność Boża pozwoliła mi wrócić na Litwę i zamieszkać w diecezji koszedarskiej.

Moi Najdrożsi, nie nadaremnie w 1946 (tysiąc dziewięćset czterdziestym szóstym) roku we wszystkich kościołach diecezji w pobożnym skupieniu przed uroczyście wystawionym Najświętszym Sakramentem poświęciliście się i zawierzyliście Najświętszemu Sercu Jezusa i Niepokalanemu Sercu Maryi. Śmiało można powiedzieć, że dzięki miłosierdziu i opiece Najświętszego Serca Jezusa i Niepokalanego Serca Maryi stosunkowo łatwo przeżyliście czasy różnych klęsk, niepokoju i wojny, wytrwaliście w naszej świętej wierze katolickiej, niezłomnie wierząc, gorąco kochając i pokornie uwielbiając Pana Jezusa Chrystusa i Jego Przenajświętszą Matkę Maryję; codziennie modliliście się w rodzinach, a w dni święte gromadziliście się w przyozdobionych i zadbanych kościołach, aby uczestniczyć we Mszy Świętej i słuchać kazania [...] Chciałbym myśleć, że żyliście też przyzwoicie, cnotliwie i pobożnie, jak wymaga tego święty Kościół Chrystusowy od swoich dzieci“.

Mogło by się wydawać, że biskup nie doświadczył tej drogi do Emaus – drogi na zesłanie i do więzień, że nie zostawiły one w nim żadnych śladów, żadnych blizn, smutku, poczucia krzywdy ani żalu. Tylko żywa i krzepiąca wiara w towarzyszącego człowiekowi zmartwychwstałego Chrystusa może sprawić, że po tylu cierpieniach pozostaje on nieokaleczony.

Więcej informacji na www. teofilius.lt/pl

Sekmadienio pasišnekėjimai apie arkivyskupą Teofilių Matulionį

ATVELYKIS

„Jeigu aš nepamatysiu jo rankose vinių dūrio ir neįleisiu piršto į vinių vietą, ir jeigu ranka nepaliesiu jo šono – netikėsiu“ (Jn 20, 25). Dėl šių savo žodžių, ištartų antrąjį Velykų sekmadienį visų dešimties mokinių akivaizdoje, apaštalas Tomas, rodos, dar ir šiandien turėtų gailėtis. Liaudis seniai jį paženklino „netikėlio“ įdagu ir nepanašu, kad kam nors rūpėtų šį ištikimą Kristaus sekėją reabilituoti. Mąstome maždaug taip: Tomas, va, buvo netikėlis, o mes geresni – švenčiam Velykas tikėdami, mums nereikia paliesti Kristaus žaizdų, kad būtume tikintys!

Vis dėlto Tomas buvo ir yra beveik kiekvieno šiandienos tikinčiojo atvaizdas. Ir ne tik Tomas, bet ir kiti mokiniai. Tas, kuris per vieną naktį tris kartus Jėzaus išsižadėjo, tie, kurie norėjo sėdėti Kristaus kairėje ir dešinėje, arba tie, kurie aptarinėjo, kuris bus vyriausias po to, kai Jėzus iškeliaus pas Tėvą, – kiekvienas iš mūsų bent truputį esame kaip tie mokiniai. Garbingasis Teofilius irgi abejojo, dvejojo, dėjo daug pastangų prisiimdamas pareigas. Pavyzdžiui, laikydamas rankose vyskupišką kryžių, jis sakė: „Iš visų kryžių šis sunkiausias!“

Žvelgiant į arkivyskupo Teofiliaus Matulionio gyvenimą akivaizdu, kad jo tikėjimas buvo paremtas Jėzaus žodžiais: „Tikėkite darbais, kad pažintumėte ir suprastumėte, jog Tėvas manyje ir aš jame“ (Jn 10, 38). Kaip Tomas palietė Kristaus žaizdas ir įtikėjo, taip garbingasis Teofilius drąsiai ir su begaliniu atsidavimu lietė ir stengėsi gydyti Kristaus Kūno – Bažnyčios žaizdas. Visas jo gyvenimas buvo Bažnyčia ir Bažnyčioje, kalėdamas jis rūpinosi žmogumi, net netikinčiu ar grubiu tardytoju. Rodomo dėmesio spektras liudija apie tikėjimą, realūs veiksmai tą tikėjimą pagrindžia. Teofilius rūpinosi ir jauna mergina, kad ji neprapultų Petrapilio darbininkų rajonuose, ir vyskupijos bendruomene, dėl kurios rašė memorandumus TSR Komisarų tarybai, ir visuotinės Katalikų Bažnyčios tikėjimo laisve, ir galiausiai visokiais „žulikais“, kaip pats juos vadino, kurie prašydavo išmaldos ir ją gaudavo

Arkivyskupas, kaip ir apaštalas Tomas, tikėjo, nes matė. Abu jie mums turi būti pavyzdžiais, kad tikėti ir liesti Kristaus žaizdas yra beveik tas pats. Darbais, elgesiu, kasdienybe pasireiškia tikėjimas, nes „tikėjimas be darbų negyvas“ (Jok 2, 26). Apaštalas Tomas kartu su vyskupu Teofiliumi šiandien kviečia ir mus paliesti Kristaus žaizdas, kurias nešioja Jo Kūno – Bažnyčios nariai.

Daugiau informacijos – www.teofilius.lt

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie

Niedziela Przewodnia

„Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ, i nie włożę ręki mojej do boku Jego, nie uwierzę“ (J 20, 25). Wydaje się, że tych wypowiedzianych w drugą Niedzielę Wielkanocy w obecności wszystkich dziesięciu uczniów słów apostoł Tomasz powinien żałować do dziś. Ludzie od dawna napiętnowali go mianem „niedowiarka“ i nie wygląda na to, aby komuś zależało na rehabilitacji tego wiernego naśladowcy Chrystusa. Myślimy sobie: Tomasz oto był niedowiarkiem, my zaś jesteśmy lepsi – obchodzimy Wielkanoc z wiarą, nie musimy dotykać ran Chrystusa, aby wierzyć!

Jednakże Tomasz był i pozostaje odbiciem prawie każdego ze współczesnych wiernych. Zresztą nie tylko Tomasz, lecz również inni uczniowie. Ten, który w ciągu jednej nocy trzykrotnie wyparł się Jezusa, ci, którzy chcieli siedzieć po lewicy i po prawicy Chrystusa, albo ci, którzy omawiali, kto stanie na ich czele po tym, gdy Jezus odejdzie do Ojca – każdy z nas przypomina w czymś tych uczniów. Czcigodny Teofil również wątpił, wahał się, wkładał dużo wysiłku, aby sprostać swoim obowiązkom. Na przykład, trzymając w ręku biskupi krzyż, mówił: „Ze wszystkich krzyży ten jest najcięższy!“

Gdy się spogląda na życie Teofila Matulionis, jest oczywiste, że jego wiara była poparta słowami Chrystusa: „Wierzcie moim dziełom, abyście poznali i wiedzieli, że Ojciec jest we Mnie, a Ja w Ojcu“ (J 10, 38). Podobnie jak Tomasz dotknął ran Chrystusa i uwierzył, tak czcigodny Teofil odważnie i z bezgranicznym oddaniem dotykał i starał się uzdrawiać rany Kościoła – Ciała Chrystusa. Całe jego życie było Kościołem i w Kościele, w więzieniu troszczył się on o każdego człowieka, nawet niewierzącego, nawet aroganckiego śledczego. Żywe zainteresowanie sprawami ludzi jest świadectwem wiary, a realne czyny są jej dowodem. Teofil otaczał troską i młodą dziewczynę, która mogła skończyć marnie w dzielnicach robotniczych Piotrogrodu, i społeczność diecezji, w sprawie której pisał memorandum do Rady Komisarzy Ludowych ZSRR, i wolność wyznania Kościoła Katolickiego, i wreszcie różnych – jak sam ich nazywał – „żulików“, którzy prosili o jałmużnę i zawsze ją od niego dostawali.

Arcybiskup, podobnie jak i apostoł Tomasz, wierzył, ponieważ widział. Obaj powinni służyć nam przykładem tego, że wiara i dotykanie ran Chrystusa są to prawie równoznaczne sprawy. Wiara ujawnia się w uczynkach, zachowaniu, codziennych troskach, „wiara bez uczynków jest martwa“ (Jk 2, 26). Apostoł Tomasz razem z biskupem Teofilem zachęca dzisiaj również nas, abyśmy dotykali ran Chrystusa, którymi jest naznaczone Jego Ciało – członkowie Kościóła.

Więcej informacji na www. teofilius.lt/pl