III GAVĖNIOS SEKMADIENIS

Sekmadienio pasišnekėjimai apie Arkivyskupą Teofilių Matulionį

Šio sekmadienio Evangelijoje pasakojama, kaip Jėzus užsuka į Samariją, Sicharą. Kadaise šis kraštas buvo šlovingas klestinčios Izraelio Šiaurinės karalystės centras, tačiau 722 m. pr. Kr. asirai jį sulygino su žeme. Padorus žydas į tą kraštą neužsukdavo, nes, jo akimis, ten gyveno „nešvarūs“ žmonės, amoralūs, išpažįstantys kitą tikėjimą ir dėl jų neverta stengtis. Su tokiais galima tik keliu einant saugiu atstumu prasilenkti.

Evangelijose aprašyti Jėzaus poelgiai yra pavyzdys kiekvienam krikščioniui. Tai, ką Jėzus darė prieš daugelį metų, aš turiu daryti dabar. Teofilius Matulionis tai puikiai suprato ir stengėsi taip gyventi. 1911–1918 m. jis vadovavo Švč. Jėzaus Širdies parapijai už Nevos vartų, Rusijoje. Tai buvo darbininkų rajonas, toli gražu ne pats geriausias, nepasižymintis aukšta morale. Parapijiečių daugumą sudarė trijų tautybių tikintieji: lietuviai, lenkai ir latviai. Kunigas Teofilius su visais kalbėjosi jų gimtąja kalba, „kiekvienai grupei jis laikydavo pridedamąsias pamaldas jų kalba, nors tai buvo labai nelengvas darbas“, – rašo prel. Kiškis. Kunigas stengėsi, kad tikėjimas kiekvienam būtų kuo prieinamesnis, kad melstis būtų lengva ir miela, kad Dievo žodis giliau į širdį gultų.

1943 m. tapęs Kaišiadorių vyskupu Teofilius besąlyginio atsidavimo tarnystei reikalavo ir iš savo kunigų. Pats lankė parapijas, domėjosi sielovada, atsižvelgdavo į tikinčiųjų poreikius. Apie vyskupo reiklumą ir šiandien kunigai pasakoja girdėję iš savo klebonų, kaip pamačius atvažiuojantį raudoną moskvičių juos „išpildavo prakaitas“. Ne tiek iš baimės, kiek dėl nepatogių klausimų. Vyskupas visai nepiktai, bet tiesiai paklausdavo, kodėl to ar kito nepadarei. Panašiai kaip mokytojas klausia mokinio, kodėl šis nepadarė namų darbų. Dažnam klebonui belikdavo tik paraudus galvą nuleisti.

Iš lūpų į lūpas pasklidęs pasakojimas, kaip vyskupas Teofilius pasikvietė vieną kleboną, norėdamas jį paskirti į kitą parapiją. Klebonai tais laikais augindavo gyvulius, dirbdavo žemę, žodžiu – ūkininkavo. Labai nepatogus laikas kraustytis su visais gyvuliais kitur tam klebonui pasirodė. Visaip jis stengėsi paskyrimo išvengti bent laikinai, o gal ir visiškai, prisidengdamas bažnyčios remontu ir panašiai. Vyskupas suprato, kad kunigas išsisukinėja, leido jam pasilikti toje parapijoje, o atsisveikindamas, pastarajam paprašius palaiminimo, atsakė: „Eik! Tegu tavo karvės tave laimina.“

Šie pasakojimai, prisiminimai, daugiau ar mažiau tikslūs, išryškina labai svarbų arkivyskupo Teofiliaus bruožą: jam besąlygiškai rūpėjo tarnystė Bažnyčiai, kiekvienam žmogui, nepaisant nei jo tautybės, nei kalbos. Šito jis reikalavo ir iš kitų. Galima sakyti, kad Teofilius nesibodėjo eiti į savo laikų Samariją skelbti Evangelijos, kaip tai darė Jėzus. Jo pavyzdys yra kvietimas kiekvienam krikščioniui visada ir visur savo pavyzdžiu ir buvimu skelbti Evangeliją.

________________________________________________________________________

Niedzielne pogadanki o arcybiskupie Teofilu Matulionisie 

III niedziela Wielkiego Postu

W Ewangelii na tę niedzielę jest mowa o tym, jak Jezus przybył do Samarii, do miasteczka Sychar. Niegdyś ta kraina była znanym ośrodkiem zamożnego Królestwa Północnego Izraela, jednak w 722 roku przed Chr. Asyryjczycy zrównali ją z ziemią. Szanujący się Żyd nie zachodził do tej krainy, ponieważ w jego oczach zamieszkiwali tam  ludzie „nieczyści“, amoralni, wyznający inną wiarę, niegodni, żeby się nimi zajmować. Z takimi ludźmi można tylko rozminąć się na drodze, zachowując bezpieczną odległość.

Opisane w Ewangelii postępowanie Jezusa jest przykładem dla każdego chrześcijanina. To, co czynił Jezus przed wielu laty, każdy powinien czynić teraz. Teofil Matulionis doskonale to rozumiał i starał się tak żyć. W latach 1911-1918 kierował on parafią pw. Przenajświętszego Serca Pana Jezusa za Bramą Newską, w Rosji. Była to dzielnica robotnicza, bynajmniej nie najlepsza, nieodznaczająca się wysoką moralnością. Większość parafian stanowili wierni trzech narodowości: Litwini, Polacy i Łotysze. Ksiądz Teofil ze wszystkimi rozmawiał w ich języku ojczystym, „dla każdej grupy odprawiał on dodatkowe nabożeństwa w ich języku, mimo że była to bardzo niełatwa praca“ – pisał prał. Kiškis. Ksiądz dążył do tego, aby uczynić wiarę jak najbardziej przystępną dla każdego, aby modlitwa była zrozumiała i przyjemna, aby Słowo Boże zapadało głębiej w serce.

Gdy w 1943 roku Teofil został biskupem koszedarskim, wymagał bezwarunkowego poświęcenia się służbie również od swoich księży. Osobiście odwiedzał parafie, interesował się duszpasterstwem, dbał o potrzeby wiernych. O tym, jaki był wymagający, nawet obecni księża wiedzą od swoich proboszczów, którzy oblewali się zimnym potem, gdy widzieli nadjeżdżającego czerwonego moskwicza. Nie tyle ze strachu, ile z powodu kłopotliwych pytań. Biskup bez gniewu, ale i bez osłonek pytał, dlaczego nie zrobiło się tego lub tamtego. Podobnie jak nauczyciel pyta ucznia, dlaczego ten nie wykonał pracy domowej. Często nie pozostawało nic innego – tylko, czerwieniąc się, spuścić głowę.

Z ust do ust przekazywano opowieść o tym, jak biskup Teofil zaprosił do siebie pewnego proboszcza, chcąc go skierować do innej parafii. Proboszczowie w tamtych czasach hodowali bydło, uprawiali rolę, jednym słowem – prowadzili gospodarstwo. Ten proboszcz uznał, że nie jest to najlepszy czas na przeprowadzkę z całym dobytkiem w inne miejsce. Starał się on więc na różne sposoby uniknąć tego przynajmniej na jakiś czas albo i zupełnie, zasłaniając się to remontem kościoła, to czymś innym. Biskup zrozumiał, że ksiądz się wykręca i pozwolił mu zostać w tej parafii, lecz gdy tamten na pożegnanie poprosił o błogosławieństwo, odrzekł: „Idź! Niech twoje krowy cię pobłogosławią“.

Te opowieści i wspomnienia, mniej lub bardziej prawdziwe, uwydatniają bardzo znaczącą cechę biskupa Teofila: jego bezwarunkową służbę na rzecz Kościoła, każdego człowieka, niezależnie od jego narodowości, jego języka. Tego też wymagał od innych. Można powiedzieć, że Teofil bez wzgardy udawał się do Samarii swoich czasów, by nieść Ewangelię, jak czynił to Jezus. Jego przykład jest dla każdego chrześcijanina zachętą, aby zawsze i wszędzie swoim wzorem i obecnością głosić Ewangelię.

Więcej informacji na www. teofilius.lt

KVIETIMAS

Sveikiname su Lietuvos Nepriklausomybės atkūrimo diena!

Sveikiname visus su Kovo 11 - ąją -  Lietuvos nepriklausomybės atkūrimo diena!  Sveikiname tuos, kurie kovojo už Lietuvą ilgus dešimtmečius.  Sveikiname tuos, kurie širdyse jaučiate džiaugsmą  tardami žodį LIETUVA. Sveikiname tuos, kurie nesate pasyvūs stebėtojai,  ir užimate aiškią pilietinę poziciją. Sveikiname tuos, kurie kovojate su melu ir nesąžiningumu. Sveikiname tuos, kurie nepamiršta maldos už Lietuvą.

MALDA UŽ TĖVYNĘ IR TAIKĄ

Visagalis amžinasis Dieve, 

Dangaus tėvynės Kūrėjau ir Valdove,

Dieną ir naktį saugok mūsų Tėvynę bei jos žmones, kad jie visuomet gyventų taikoje ir gerovėje. 

Per Kristų, mūsų Viešpatį. R. Amen.

II GAVĖNIOS SEKMADIENIS

Kiekvienos gavėnios antrąjį sekmadienį esame kviečiami užkopti ant Taboro kalno, kad pamatytume Dievą iš arčiau, pajustume, kaip gera būti šalia Jo, kad jo artumo nesinorėtų prarasti. Gavėnios tikslas yra mus atgaivinti, atverti mūsų širdis džiaugsmui, kad Dievo buvimas šalia būtų akivaizdus ir jį realiai patirtų kiekvienas, kurį sutinkame savo kasdienybėje.

1936 m. lankydamasis Šventojoje Žemėje vyskupas Teofilius Matulionis aukojo šv. Mišias Kristaus kapo bazilikoje. Kaip anuo metu, taip ir šiandien daugybei krikščionių apsilankymas Jėzaus gimtinėje yra viena įspūdingiausių patirčių, leidžiančių pajusti realų Išganytojo artumą. Po kelionės vyskupas Teofilius rašė:

„Teko lankytis ir Šventojoje Žemėje, Palestinoje. Ten visa krikščionims brangu. Palestinoje yra Kristaus kapo bažnyčia. Joje ant sienų keturiasdešimčia kalbų ištašyta „Tėve mūsų“ malda. Pavyko sutvarkyti, kad ši malda ten būtų užrašyta ir lietuvių kalba. Mums, lietuviams, tai malonu žinoti“.

Neseniai iš Jeruzalės grįžę piligrimai džiūgaudami pasakojo, kad „ten „Tėve mūsų“ ir lietuviškai užrašyta“! Lageriai, kalėjimai, persekiojimai garbingajam Teofiliui išugdė įgūdžius, būtinus ekstremaliam išgyvenimui. Bet kurioje situacijoje jis gebėjo išlikti ramus, šalto proto, viską pastebintis ir praktiškas. Šiuos savo įgūdžius vyskupas Teofilius parodė net lankydamasis prie Kristaus kapo – jis pasirūpino, kad „Tėve mūsų“ malda būtų užrašyta  lietuviškai.

Po atsimainymo Jėzus su mokiniais nusileido nuo kalno. Nusileido pas kitus mokinius, pas paguodos ir sustiprinimo laukiančius žmones:

„Didžiausias Bažnyčios darbas – tai mokymas, palaikymas ir ugdymas žmonėse doros: sąžiningumo pareigose, tvarkingumo šeimoje, būti nesavanaudžiu santykiuose su kitais, valdyti savo aistras, aukotis už kilnius idealus, gerbti gyvybę ir turtą – tai keletas dorybių, kurios yra taip naudingos kiekvienai visuomenei ir ypač valstybei (Vyskupo Teofiliaus Matulionio Memorandumas Lietuvos TSR Komisarų Tarybai, 1945 m. birželis)“.

Bažnyčia esame mes. Pasak vyskupo Matulionio, kiekvieno iš mūsų „darbas – mokyti, palaikyti, ugdyti“. Kitaip tariant, pažinę Kristų, pamatę jo nušvitusį veidą, turime skelbti, nešti, parodyti jį žmonėms. Niekaip kitaip to padaryti negalime, tik savo asmeniniu liudijimu, savo darbais ir pavyzdžiu. Krikščionio šventumas – tai išvydus nušvitusį Dievo veidą nusileisti į pilką kasdienybę papasakoti žmonėms, kaip Viešpats atrodo, kaip gera su juo būti ir, kaip Kristus, pasiimti kitą žmogų į kelionę ant kalno, į Dievo artumą.

---

II niedziela Wielkiego Postu

Co roku, w drugą Niedzielę Wielkiego Postu jesteśmy zachęcani do wspinaczki na górę Tabor, żeby ujrzeć Boga z bliska, poczuć, jak dobrze jest być obok Niego i nie chcieć stracić Jego bliskości. Celem Wielkiego Postu jest nasza odnowa, otwarcie naszych serc na radość, aby obecność Boga obok nas stała się oczywista i doświadczył jej każdy, kogo spotykamy na swojej codziennej drodze.

Podczas pobytu w 1936 (tysiąc dziewięćset trzydziestym szóstym) roku w Ziemi Świętej, biskup Teofil Matulionis odprawiał Mszę św. w Bazylice Grobu Pańskiego. Zarówno wówczas, jak i dzisiaj dla większości chrześcijan pielgrzymka do ojczyzny Jezusa jest jednym z najbardziej niezwykłych przeżyć, pozwalających odczuć bliskość Zbawiciela. Po podróży biskup Teofil pisał:

„Miałem okazję zwiedzenia Ziemi Świętej, Palestyny. Wszystko jest tam drogie sercu chrześcijanina. W Palestynie znajduje się kościół Grobu Chrystusa. Na jego ścianach modlitwa Ojcze nasz jest wyryta w czterdziestu językach. Udało się załatwić, aby ta modlitwa została tam zapisana również w języku litewskim. Jest to dla nas, Litwinów, przyjemna wiadomość“. [1]

Niedawno po powrocie z Jerozolimy pielgrzymi opowiadali z radością, że „tam Ojcze nasz jest zapisany również po litewsku“! Łagry, więzienie, prześladowanie ukształtowały u wielebnego Teofila nawyki, niezbędne do przetwania w ekstremalnych warunkach. W każdej sytuacji potrafił on zachować spokój i chłodny rozsądek, był przenikliwy i zaradny. Te cechy biskupa Teofila ujawniły się nawet podczas pobytu nad Grobem Chrystusowym – zadbał on o to, aby modlitwa Ojcze nasz została napisana w tym miejscu po litewsku.

Po Przemienieniu Jezus z uczniami zszedł z góry. Zszedł do innych uczniów, do ludzi, oczekających pocieszenia i umocnienia w wierze:

„Największa praca Kościoła to nauczanie, wsparcie duchowe i rozwijanie w ludziach cnót. Uczciwość w pracy, porządność w rodzinie, wyzbycie się egoizmu w kontaktach z innymi, opanowanie swoich namiętności, poświęcenie się w imię wzniosłych ideałów, poszanowanie życia i dóbr – oto kilka cnót, które są tak pożyteczne dla każdego społeczeństwa, a zwłaszcza państwa“ (Memorandum biskupa Teofila Matulionisa do Rady Komisarzy Litewskiej SRR, czerwiec 1945 r.).

Kościół to my. Zdaniem biskupa Matulionisa zadaniem każdego z nas jest „uczyć, wspierać i wychowywać“. Innymi słowy, poznawszy Chrystusa, ujrzawszy Jego jaśniejące oblicze, powinniśmy głosić Go i nieść ludziom. Nie możemy tego uczynić inaczej niż za pomocą własnego świadectwa, swoich prac i dobrego przykładu. Świętość chrześcijanina polega na tym, żeby po ujrzeniu jaśniejącego oblicza Pańskiego zanurzyć się w szarą codzienność i opowiedzieć ludziom, jaki jest Pan, jak dobrze jest z Nim przebywać i, podobnie jak Chrystus, zaprowadzić innego człowieka na górę, bliżej do Boga.

Sekmadienio pasišnekėjimai apie Arkivyskupą Teofilių Matulionį

Sekmadienio pasišnekėjimai apie Arkivyskupą Teofilių Matulionį I GAVĖNIOS SEKMADIENIS Švęsdama pirmąjį gavėnios sekmadienį Katalikų Bažnyčia visame pasaulyje skaito ištrauką iš Evangelijos pagal Matą, kurioje pasakojama apie gundymus, Jėzaus patirtus dykumoje. Kiekvienas žmogus yra velnio gundomas. Skirtingomis aplinkybėmis ar kokiu nors ypatingu gyvenimo momentu piktasis atsiranda kiekvieno mūsų gyvenime ir pasiūlo, rodos, labai daug, už ne tokią jau didelę kainą: „Visa tai aš tau atiduosiu, jei parpuolęs pagarbinsi mane“ (Mt 4, 9). Leningrade kalinčiam Dievo tarnui, tuo metu išsekusiam, alkanam ir iškankintam Teofiliui Matulioniui, KGB irgi siūlė daug – laisvę už visai nedidelę kainą – už parašą bendradarbiauti. Prelatas Stanislovas Kiškis užrašė štai tokią istoriją: „Vieną kartą 1930 metų pavasarį kažkodėl vyskupas pašaukiamas tardymui dienos metu, netgi rytą. Tai būdavo didelė retenybė ir visuomet sukeldavo nerimą, laukiant permainų. Viršininkas klausia kalinį: -        Ko čia sėdi? -        Juokingas klausimas, – atsako vyskupas, – pasodinote, tai ir sėdžiu! -        Jei panorėtum, jau šiandien galėtum būti laisvas! -        Įdomu, kokiu gi būdu? – sako vyskupas, apsimesdamas nesuprantąs reikalo. -        Labai paprastai: pasirašyk, kad pranešinėsi apie kunigus ir parapijiečius! -        Dabar labai nepatogu, – sako vyskupas, – iš kalėjimo paleistąjį parapijiečiai iš karto įtars, kad užverbuotas... -        Tai mes galime paleisti dar kelis asmenis, tarp kurių bus ir neužverbuotų... Tada žmonės to nepastebės! Vyskupas pareiškė, kad iš to nieko nebus – jis griežtai atsisakė pasirašyti todėl, kad jo sąžinė neleidžianti to daryti“[1]. Kaip velnias Jėzui, taip ir KGB agentas vyskupui Teofiliui pasiūlė TIK nusilenkti, pasirašyti. Rodos, galima būtų leistis į tokį kompromisą: pasirašyti, nusilenkti, paskui gauti laisvę ir toliau ramiai sau gyventi, nejaučiant nuolatinių nepriteklių ir apribojimų. Ne vienas tuo metu buvo pasirašęs bendradarbiauti su valdžia, tačiau nebendradarbiavo, tik apsimetė, kad yra jai lojalūs, o ir gyventi jiems buvo paprasčiau ir saugiau. Teofilius Matulionis nesileido į kompromisus su sąžine, nebandė kovoti su blogiu jo paties ginklais: veidmainyste, gudrumu, apgaule. Jis išliko tvirtas ir ištikimas tiesai, sąžinei, Dievui. Už tai sumokėjo tais pačiais 1930-aisiais metais – buvo paskelbtas sprendimas jį ištremti į Solovkus dešimčiai metų. Arkivyskupas Teofilius Matulionis šio tik vieno iš daugybės aprašyto „gundymo“ atveju parodė bekompromisę ištikimybę Dievui ir žmonėms, kuriems ir už kuriuos buvo atsakingas. Tai ir yra šventumas: būti ištikimam iki galo, beatodairiškai liudyti tiesą. Daugiau informacijos apie garbingąjį Teofilių Matulionį – www.teofilius.lt I NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU Świętując pierwszą niedzielę Wielkiego Postu, Kościół Katolicki na całym świecie czyta urywek z Ewangelii według świętego Mateusza, opowiadający o pokusach, którym Pan Jezus został poddany na pustyni. Każdy człowiek jest kuszony przez diabła. W różnych okolicznościach albo w jakimś szczególnym momencie życia zły wchodzi w życie każdego z nas i proponuje, zdawałoby się, bardzo dużo za umiarkowaną cenę: "Dam Ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon" (Mt 4, 9). W Leningradzie, w więzieniu, wyczerpany, głodny i poddawany torturom, Sługa Boży arcybiskup Teofil Matulionis otrzymał z ust pracownika KGB kuszącą obietnicę – wolność za niedużą cenę – za podpis, wyrażający gotowość współpracy. Ksiądz prałat Stanisław Kiškis opisuje taką historię: „Pewnego razu wiosną 1930 (tysiąc dziewięćset trzydziestego) roku wezwano biskupa na przesłuchanie z niewiadomego powodu w biały dzień, a dokładniej - z rana. To było czymś niezwykłym i zawsze budziło niepokój, zwiastujący przemiany. Naczelnik pyta więźnia: -          Dlaczego tu siedzisz? -          Śmieszne pytanie, - odpowiada biskup, - posadziliście, więc siedzę! -          Jakbyś chciał, to już dziś możesz być wolny! -          Ciekaw jestem, w jaki sposób? – mówi biskup, udając, że nie rozumie propozycji. -          Bardzo prosto: podpisz, że będziesz donosił na księży i parafian! -          Jest to bardzo wątpliwe – mówi biskup – wypuszczonego na wolność parafianie zaraz zaczną podejrzewać o werbunek. -          To możemy wypuścić jeszcze kilka osób, wśród których będą i niezwerbowani. Wtedy ludzie nie będą tacy podejrzliwi! Biskup oświadczył, że nic z tego nie będzie – stanowczo odmówił złożenia podpisu, bo sumienie mu na to nie pozwalało”. [1] Tak jak diabeł dla Jezusa, tak i KGB dla biskupa Teofila zaproponowało TYLKO oddać pokłon, czyli złożyć podpis. Zdawałoby się, można pójść na kompromis, oddać pokłon, wyjść na wolność i dalej żyć sobie w spokoju, nie odczuwając niedostatków i ograniczeń. Niejeden w tamtym okresie podpisał oświadczenie o współpracy z władzą, nawet później w istocie nie współpracując, a tylko udając lojalność, żyjąc prościej i bezpieczniej. Teofil Matulionis nie poszedł na kompromis z sumieniem, nie próbował walczyć ze złem jego bronią: udawaniem, chytrością, oszukaństwem. Pozostał wierny i oddany prawdzie, sumieniu i Bogu. Zapłacił za to w tymże 1930 (tysiąc dziewięćset trzydziestym) roku – zgodnie z ogłoszonym wyrokiem został zesłany na 10 (dziesięć) lat na wyspę Sołowki . Arcybiskup Teofil Matulionis w tym tylko jednym z wielu opisanych „kuszeń” pokazał bezkompromisową wierność Bogu i ludziom, wobec których poczuwał się do odpowiedzialności. Na tym i polega świętość: być wiernym do końca, bezwzględnie świadczyć o prawdzie. Więcej informacji o Słudze Bożym Teofilu Matulionisie na www. teofilius.lt

Pelenų diena

Pelenų diena arba Pelenija - tai pirmoji diena po Užgavėnių. Šią dieną bažnyčioje buvo pašventinti pelenai, ir jais barstomi žmonėms ant galvų primenant krikščionišką tiesą: „iš dulkės gimei, dulke ir pavirsi“....
Nuo šios dienos prasideda gavėnios periodas - 40 dienų - kai negalima valgyti mėsos. Jis trunka iki pat Velykų. 
Gavėnios periodu patariama nesilinksminti: dainuoti, rengti šokių, vestuvių, kitų iškilmių...